Skip to main content

Q-screen: informatie voor deelnemers

Chronische Q-koorts is een ziekte waarbij mensen ernstige klachten kunnen krijgen en waaraan ze zelfs kunnen overlijden. Vooral mensen met bepaalde hartklep- en vaataandoeningen of met een verzwakte afweer hebben risico op chronische Q-koorts. De bacterie blijft in het lichaam aanwezig en richt schade aan. Het bevolkingsonderzoek Q-screen spoort mensen op met chronische Q-koorts. Zij kunnen zo de juiste behandeling krijgen.

Wie kunnen deelnemen?

De Q-screen wordt gehouden in gebieden waar destijds besmette bedrijven zaten. In een straal van 5 kilometer rond deze bedrijven zijn huisartsenpraktijken benaderd voor deelname aan de Q-screen. Ongeveer de helft van de praktijken doet mee. Zij screenen hun patiënten op bepaalde risicofactoren en nodigen hen uit om mee te doen aan de Q-screen.

Afspraak maken voor bloedafname Q-screen

Heeft u een uitnodiging via uw huisarts ontvangen? Maak direct een afspraak.

Meld u aan voor de digitale agenda en selecteer een dag en tijdsblok op de tijdelijke priklocatie van Innatoss die in uw uitnodiging staat.

 

Waar en door wie wordt de Q-screen uitgevoerd?

Gebieden met destijds besmette bedrijven

Plaatsen per provincie waar huisartsen zijn benaderd

  • Zuid-Holland: Gouda en Krimpenerwaard
  • Utrecht: Montfoort en Woerden
  • Brabant: Roosendaal, Halderberge, Moerdijk, Breda, Alpen, Zundert, Tilburg, Hilvarenbeek, Oirschot, Dongen, Rijen, Riel, Berlicum, Ravenstein, Herpen, Schaijk, Reek, Vinkel, Zeeland, Heeswijk-Dinther, Oirschot, Helmond, Aarle-Rixtel, Bakel, Land van Cuijk
  • Gelderland: Wijchen en Heumen
  • Limburg: Ittervoort, Wijlre, Klimmen, Heerlen
  • Overijssel: Denekamp
  • Friesland: Haulerwijk

Niet elke huisartspraktijk in de genoemde plaatsen wordt benaderd; uitsluitend de praktijken binnen een straal van 5 km van een destijds besmet bedrijf.

Huisartspraktijken die zijn benaderd, beslissen zelf of ze aan de Q-screen deelnemen. Ongeveer de helft van de praktijken doet mee.

Overzicht van deelnemende praktijken

Over Q-koorts en chronische Q-koorts

Wat is chronische Q-koorts?

Tussen 2007 en 2010 was er een uitbraak van Q-koorts in delen van Nederland. Tussen de 50.000 en 100.000 mensen zijn besmet. Van ruim 4.000 mensen is bekend dat ze ziek zijn  geworden. Er zijn ook mensen besmet geraakt zonder dat ze dat  weten. Bij ongeveer 2% van de besmette mensen blijft de Q-koortsbacterie in het lichaam. Dat noemen we chronische Q-koorts. Mensen hebben hier niet altijd last van.

Waarom vraagt uw huisarts u om mee te doen?

De praktijk van uw huisarts ligt in een gebied waar destijds Q-koorts is uitgebroken. Veel mensen waren toen ziek en sommigen zijn ziek gebleven. Uw huisarts stuurt u een uitnodiging, omdat u een aandoening heeft waardoor het mogelijk is dat u chronische Q-koorts heeft.

Bloedonderzoek

Bloedonderzoek (IFA) zal uitwijzen of u chronische Q-koorts kunt hebben. Op een tijdelijke priklocatie wordt bloed afgenomen. In het laboratorium van Innatoss wordt getest of vervolgonderzoek nodig is.

Uw huisarts krijgt het resultaat van de test. Als uit de bloedtest blijkt dat vervolgonderzoek nodig is, dan verwijst de huisarts u door naar een ziekenhuis met veel kennis over chronische Q-koorts. Pas na het vervolgonderzoek kan een specialist met zekerheid zeggen of u chronische Q-koorts heeft.

Behandeling

Als u chronische Q-koorts blijkt te hebben, kunt u in overleg met de specialist direct starten met de behandeling. Dit is een zware en langdurige behandeling met antibiotica, die ernstig ziek zijn en mogelijk overlijden kan voorkomen.

 

Vervolgonderzoek in ziekenhuis

Uw huisarts informeert u over de uitslag van het bloedonderzoek. Als er aanwijzingen zijn voor chronische Q-koorts, verwijst uw huisarts u door naar een specialist in een van de ziekenhuizen met veel ervaring in de diagnose en behandeling van chronische Q-koorts: 

  • Chantal Rovers, Radboudumc in Nijmegen 
  • Corine Delsing, Medisch Spectrum Twente in Enschede 
  • Jacqueline Buijs Zuyderland, Medisch Centrum in Heerlen 
  • Jan-Jelrik Oosterheert, UMC Utrecht in Utrecht 
  • Kitty Slieker, Bernhoven ziekenhuis in Uden  
  • Linda Kampschreur, Medisch Centrum Leeuwarden in Leeuwarden 
  • Marjan van Apeldoorn of Thijs ten Doesschate, Jeroen Bosch Ziekenhuis in ‘s-Hertogenbosch 
  • Marjo van Kasteren, Elisabeth-Tweesteden ziekenhuis in Tilburg 

In het ziekenhuis wordt uw bloed uitgebreider onderzocht. Soms wordt er een echo of scan gemaakt. Pas na het vervolgonderzoek kan een specialist met zekerheid zeggen of u chronische Q-koorts heeft.

Behandeling

Als u chronische Q-koorts blijkt te hebben, kunt u in overleg met de specialist direct starten met de behandeling. Dit is een zware en langdurige behandeling met antibiotica.

 

Folder

Veelgestelde vragen

De uitnodiging voor de Q-screen gaat naar mensen met een bepaalde hartklep- of vaataandoening of een verzwakt afweersysteem en die woonachtig zijn in een van de geselecteerde gebieden. Zij worden door hun eigen huisarts opgeroepen om eenmalig hun bloed te laten testen, omdat zij een verhoogd risico hebben op chronische Q-koorts. Voorwaarde is dat de huisarts zich aanmeldt om deel te nemen aan dit bevolkingsonderzoek.

Als uw huisarts meedoet en u wordt geselecteerd op basis van bepaalde risicofactoren, dan kunt u tussen januari en juni 2024 een uitnodiging van uw huisarts verwachten. Deze uitnodiging ontvangt u via de post.

Chronische Q-koorts kan leiden tot ernstige problemen of zelfs tot overlijden. Patiënten met een hartklep- of vaataandoening of een verzwakt afweersysteem hebben een verhoogde kans om chronische Q-koorts te ontwikkelen. Wanneer patiënten met chronische Q-koorts vroeger opgespoord worden, dan kunnen zij eerder behandeld worden. Aanwijzingen voor chronische Q-koorts kunnen met een bloedtest worden aangetoond.

Maak eerst een afspraak via de online agenda. Neem daarna contact op met Innatoss via de contactgegevens in die agenda. Innatoss print de brief opnieuw voor u uit en zorgt dat de brief op de prikpost ligt op de dag van de afspraak.

Het bloedonderzoek in de tijdelijke priklocatie is gratis. De zorgverzekering dekt de kosten voor het eventuele vervolgonderzoek. Houd wel rekening met uw eigen risico.

U krijgt uw bloeduitslag via uw huisarts. Vanaf het moment van bloedprikken duurt het ongeveer vier weken voordat uw huisarts de uitslag binnen heeft.

Als er aanwijzingen voor chronische Q-koorts in uw bloed zijn gevonden, zal uw huisarts u verwijzen naar het ziekenhuis voor vervolgonderzoek. Mocht u na vervolgonderzoek werkelijk chronische Q-koorts hebben, dan zal u waarschijnlijk langdurig worden behandeld met antibiotica. Dit wordt door veel patiënten ervaren als een langdurige en belastende behandeling.

Er was (en is) nog veel onbekend over Q-koorts. Aanvankelijk werd gedacht dat chronische Q-koorts tot een paar jaar na de besmetting kan ontstaan. Na verloop van tijd werd duidelijk dat het veel langer na de besmetting nog kan ontstaan en dat het vaak pas veel te laat werd ontdekt. Tussen 2018 en 2021 heeft het RIVM huisartsen geholpen bij het opsporen van Chronische Q-koorts. Dat onderzoek was een pilot van de Q-screen die we nu uitvoeren.

Het onderzoek van het RIVM was een pilot. Er is toen onderzocht of en hoe dit bevolkingsonderzoek naar chronische Q-koorts uitgevoerd kan worden en tegen welke kosten. De uitslag was dat een regionaal bevolkingsonderzoek in gebieden in een straal van 5 kilometer rondom destijds besmette bedrijven uitvoerbaar en kosteneffectief is.

Nee, dat kan niet. De Q-screen is beperkt tot geselecteerde huisartsen in specifieke gebieden. Een bloedtest naar chronische Q-koorts kan overigens door elke huisarts worden aangevraagd. Bij veel huisartsen is chronische Q-koorts echter onvoldoende bekend en een bloedtest is ook niet altijd nodig. Meer informatie is terug te vinden in de LCI richtlijn. Neem bij vragen contact op met Q-support.

Let op: de kosten voor het bloedprikken en de bloedtest gaan in dit geval af van het eigen risico.

Nee, dat kan niet. De Q-screen is beperkt tot geselecteerde huisartsen in specifieke gebieden. Het blijft een vrijwillige keuze van deze huisartsen om deel te nemen aan het onderzoek. U kunt uw huisarts wel zelf benaderen over deelname aan de Q-screen. Indien gewenst kan uw huisarts alsnog deelnemen aan de Q-screen.

Op de webpagina over de Q-screen vindt u een overzicht van deelnemende huisartsen. Alleen patiënten van deze huisartsen worden uitgenodigd voor de Q-screen.

Helaas vallen deze mensen buiten het screeningsgebied. Dat is een gevolg van de gekozen selectiemethode. We willen het wel graag weten als deze situatie zich voordoet. Mail naar: Q-screen@q-support.nu onder vermelding van de 4 cijfers van uw postcode, de naam van uw huisartsenpraktijk en de 4 cijfers van de postcode van de huisartsenpraktijk.

Mensen kunnen zich laten testen via hun eigen huisarts. Niet elke huisarts is voldoende bekend met chronische Q-koorts, ook is een bloedtest niet altijd nodig. Meer informatie is terug te vinden in de LCI richtlijn. Neem bij vragen contact op met Q-support.

Let op: de kosten voor het bloedprikken en de bloedtest gaan in dit geval af van het eigen risico.

Andere vraag?

Geen antwoord op uw vraag gevonden? Stel uw vraag per e-mail: q-screen@q-support.nu.

Partners Q-screen

  • Q-support voert de Q-screen uit in opdracht van het RIVM.
  • Q-screen wordt (mede) mogelijk gemaakt door de zorgverzekeraars CZ en VGZ namens alle zorgverzekeraars.
  • Innatoss is verantwoordelijk voor bloedafname en bloedonderzoek.

Bloedonderzoek door Innatoss Laboratories

Innatoss Laboratories voert het bloedonderzoek (IFA) voor de Q-screen uit. Zij is een van de weinige gespecialiseerde laboratoria in Nederland die dit kan doen. Innatoss Laboratories is gespecialiseerd in bijzondere infectieziekten, waaronder Q-koorts en Lyme en sinds 2020 ook COVID-19.