29/7/2025
Off-label gebruik van Low Dose Naltrexon (LDN) bij QVS
We krijgen regelmatig vragen van behandelaars over het off-label gebruik van LDN bij post-COVID patiënten. Vaak naar aanleiding van een vraag van een patiënt aan de (huis)arts om het middel voor te schrijven.
Wij geven geen advies of een arts het middel voor zou moeten schrijven. Wel kunnen we de beschikbare informatie over off-label gebruik delen, inclusief een overzicht van de (beperkte) beschikbare literatuur, overwegingen rondom gebruik en opbouw van het middel.
Ook mensen met een andere postinfectieuze aandoening kunnen hier vragen over hebben. Bent u een zorgprofessional en heeft u na het doornemen van onderstaande informatie nog vragen over LDN bij QVS? Neem dan contact op met onze medisch adviseurs via het contactformulier op Q-support.
Werking
Bij gebruik van een lage dosis (<5mg/dag) heeft LDN onder andere opiaat-blokkerende en immuun-modulerende effecten. LDN blokkeert gedeeltelijk (ongeveer 4–6 uur) de opioïde receptoren in bepaalde cellen van de hersenen (de gliacellen). Normaal bindt endorfine aan deze opioïde receptoren wat leidt tot vermindering van pijn. De LDN-blokkade zorgt voor een toename van de productie van endorfines, met als gevolg vermindering van pijnsymptomen en een verhoogd gevoel van welzijn. Endorfines moduleren daarnaast het immuunsysteem via remming van de B- en T-cel proliferatie, wat de symptomen van postinfectieuze ziekten zoals post-COVID, QVS en ME/cvs aanzienlijk vermindert.
LDN kan ook rechtstreeks op immuuncellen werken (o.a. als antagonist van de TLR4 of direct op de opioïde receptor op de immuuncellen) om normale immuunfuncties te stimuleren of te herstellen. Zo heeft het bijvoorbeeld een remmende werking op de productie van pro-inflammatoire cytokines zoals IL-6.
Wetenschappelijke stand van zaken
Beschikbare wetenschappelijke onderzoeken (pilots en cohortstudies) zijn kleinschalig van opzet en uitgevoerd bij patiënten met post-COVID of ME/CVS, ziektebeelden die overeenkomsten vertonen met QVS.
Conclusies uit beschikbare PAIS literatuur (zie verwijzingen onderaan dit document):
- Behandeling van LDN kan mogelijk verbetering geven van de kwaliteit van leven, vermoeidheid, pijn, PEM, slaap, functioneren en mentale klachten bij een subgroep van de patiënten.
- Het middel lijkt veilig bij o.a. post-COVID patiënten, wel zijn er mogelijke (voorbijgaande) bijwerkingen.
- De kwaliteit van het wetenschappelijke bewijs is vooralsnog laag. We weten ook niet bij welke patiënten het middel effectief is en bij wie de verbetering langer aanhoudt dan enkele maanden.
Er loopt een onderzoek naar de werking van het middel bij post-COVID in Canada, waarvan de bevindingen eind 2025 worden verwacht. Low-dose naltrexone for post-COVID fatigue syndrome: a study protocol for a double-blind, randomised trial in British Columbia – PubMed
Off-Label gebruik van LDN bij QVS
Indicatie voor de inzet van LDN (0,25-4,5mg) bij QVS zijn o.a. pijn, vermoeidheid, PEM, neurologische symptomen, cognitieve klachten.
Advies aan patiënten
Het opbouwschema is gebaseerd op druppels van 0,25 mg. Deze druppels kun je in de mond laten vallen en doorslikken, het hoeft niet een aantal minuten in de mond blijven. Bij een vieze smaak kun je het ook in een beetje water oplossen en dan opdrinken. Neem het middel in voor het slapengaan, tenzij de arts anders adviseert.
Belangrijk: de LDN is geen wondermiddel dat genezend werkt. In zijn algemeenheid reageert 60% van de mensen goed op de LDN, de een heeft er veel baat bij en de ander een beetje. Soms is het effect tijdelijk. Dit valt vooraf niet te voorspellen.
Informatie voor zorgverleners die overwegen LDN off-label voor te schrijven
LDN kan soms in overleg met de eigen apotheek magistraal bereid worden. Het middel wordt dan niet vergoed door de zorgverzekeraar en ook aan magistrale bereiding zijn kosten verbonden. Alternatieven zijn mijnapotheek.nl en Bereidingsapotheek Transvaal, die LDN in druppel- en capsulevorm aanbieden.
Bent u een zorgprofessional met vragen over LDN bij post-COVID en/of QVS-patiënten? Neem dan contact op met onze medisch adviseurs. Voor vragen over patiënten met QVS kunt u contact opnemen middels het contactformulier op Q-support en voor vragen over patiënten met post-COVID via het contactformulier op C-support. Onze artsen kunnen algemene informatie over post-COVID en/of QVS geven, gericht meedenken welke mogelijke interventies passend zijn en of het zinvol is om LDN als proefbehandeling te overwegen.
Literatuur
- Bolton MJ, Chapman BP, Van Marwijk H: Low-dose naltrexone as a treatment for chronic fatigue syndrome. BMJ Case Rep. (https://doi.org/10.1136/bcr-2019-232502)
- Bonilla H, et al. Low-dose naltrexone use for the management of post-acute sequelae of COVID-19. 2023. Int Immunopharmacol. (https://doi.org/10.1016/j.intimp.2023.110966)
- O’Kelly B, Vidal L, McHugh T, Woo J, Avramovic G, Lambert JS. 2022. Safety and efficacy of low dose naltrexone in a long covid cohort; an interventional pre-post study. Brain, Behavior, & Immunity – Health, Volume 24 (https://doi.org/10.1016/j.bbih.2022.100485)
- Isman A, et al. 2024. Low-dose naltrexone and NAD+ for the treatment of patients with persistent fatigue symptoms after COVID-19. Brain Behav Immun Health. (doi: 1016/j.bbih.2024.100733)
- Tamariz, L et al. 2024. Low-dose Naltrexone Improves post–COVID-19 condition Symptoms. Clinical Therapeutics, Volume 46, Issue 3, e101 – e106; https://www.clinicaltherapeutics.com/article/S0149-2918(24)00003-1/abstract
